Een gebrek aan stortplaatsen verhinderde de benodigde baggerwerkzaamheden in het Ijzerbekken

Dit artikel werpt een blik op de neergang van de binnenvaart in het IJzerbekken, West-Vlaanderen, waar een ooit bloeiende waterwegennet nu grotendeels stil ligt. Het onderzoekt de oorzaken van deze stagnatie, met name de onvoldoende diepgang sinds 1993, en stelt vragen over de gevolgen en de toekomstige aanpak van dit probleem.

Datum en tijd: 21 november 2023
Locatie: IJzerbekken, West-Vlaanderen

Verleden van bloeiende binnenvaart

Eens was het IJzerbekken de ader van economische activiteit in West-Vlaanderen, met een bloeiend netwerk van binnenvaart. In 1962 was het vervoerde tonnage opmerkelijk met een totaal van 1 miljoen ton. Deze gouden periode van goederentransport over water kende echter een gestage neergang.

Noodlottige stagnatie in 1993

In 1993 kwam een abrupt einde aan de beroepsvaart op de IJzer. De oorzaak: onvoldoende diepgang. Dit moment markeert een cruciale omslag in de geschiedenis van het waterwegennet. Interessant is dat men al jaren voor dit keerpunt wist dat de IJzer uitgebaggerd moest worden. Desondanks vonden de noodzakelijke baggerwerkzaamheden nooit plaats, wat leidde tot de stagnatie van de economische activiteit.

Het vervoer van landbouwproducten

In de jaren zestig diende het IJzerbekken als transportroute voor landbouwproducten, voornamelijk bieten, die naar de suikerfabriek in Veurne werden verscheept. Deze stromen van landbouwgoederen vielen stil door de afnemende diepgang en de opkomst van wegvervoer, waardoor een historisch vervoerssysteem in onbruik raakte.

Hedendaagse beperkte activiteiten

De beroepsvaart op de IJzer is momenteel beperkt tot incidentele baggerwerkzaamheden. Langs het Lokanaal en het Kanaal Ieper-IJzer is zelfs helemaal geen beroepsvaart meer te vinden. Een gebrek aan stortplaatsen verhindert de benodigde baggerwerkzaamheden om deze kanalen weer bevaarbaar te maken.

De uitzonderingen: Plassendale-Nieuwpoort en Nieuwpoort-Duinkerke

De enige waterwegen in het IJzerbekken die nog significante scheepvaart kennen, zijn het Kanaal Plassendale-Nieuwpoort en het Kanaal Nieuwpoort-Duinkerke. In 2001 was het vervoerde tonnage over deze kanalen 26.000 ton, waarvan het merendeel afkomstig was van doorvaart en lossingen.

Een nieuw hoofdstuk voor experts?

De stagnatie en het verval van de waterwegen in het IJzerbekken roepen kritische vragen op. Is dit een nieuw te bespreken hoofdstuk voor het “expertenteam” dat de kwestie van waterbeheer in West-Vlaanderen zal onderzoeken? Westnieuws.be blijft alles nauwgezet volgen en onderzoeken.

Tekst Andy Vermaut en Serge Jansen van www.westnieuws.be