De oproep van Stijn Vandamme: ‘Prikkelstil’ in plaats van ‘Prikkelarm’

Wereld Autisme Dag

Op woensdag 2 april, Wereld Autisme Dag, doet Stijn Vandamme uit Jabbeke, die zelf autisme heeft en tevens ambassadeur is van InclusieAmbassade, een belangrijke oproep. Hij vraagt om het gebruik van de term ‘prikkelstil’ in plaats van ‘prikkelarm’. Volgens Vandamme heeft het gebruik van ‘prikkelarm’ vaak een misleidende invloed, en wil hij met zijn voorstel een duidelijker, respectvoller begrip voor de situatie van mensen met autisme bevorderen.

Een verkeerde context door ‘prikkelarm’

De term ‘prikkelarm’ wordt vaak geassocieerd met het idee dat mensen met autisme in een omgeving moeten vertoeven zonder enige prikkels, wat een onjuiste voorstelling van zaken geeft. “Het idee dat een omgeving volledig zonder prikkels moet zijn, is niet wat mensen met autisme nodig hebben,” legt Vandamme uit. “Wat we wel nodig hebben, is controle over de prikkels, zodat we kunnen anticiperen op wat er gebeurt. Het woord ‘prikkelstil’ geeft dit beter weer. Het legt de nadruk op een gebalanceerde en voorspelbare omgeving.”

De waarde van voorspelbaarheid

Vandamme wijst op het belang van voorspelbaarheid voor mensen met autisme. Een omgeving die de nodige rust en stabiliteit biedt, helpt hen zich beter aan te passen en kan hen zelfs verder helpen in hun dagelijks functioneren. “In plaats van te proberen alles aan te passen en te filteren, kunnen we door kleine ingrepen al een groot verschil maken. Het is de voorspelbaarheid die de ruimte biedt voor mensen met autisme om zich te ontwikkelen en te gedijen.”

De stiltecoupé als voorbeeld

Vandamme illustreert zijn punt met de term ‘stiltecoupé’ in de trein. Veel mensen interpreteren deze ruimte als volledig stil, omdat ze het label ‘prikkelarm’ aan de ruimte koppelen. In werkelijkheid is het voldoende om respectvol met de omgeving om te gaan. “Je mag best een broodje eten in de stiltecoupé, zolang je de andere passagiers niet verstoort,” zegt Vandamme. Deze nuance is essentieel voor het begrip van wat een ‘stilte- of rustruimte’ werkelijk inhoudt.

Praktische aanpassingen

Verder stelt Vandamme voor dat kleine, praktische aanpassingen al voldoende kunnen zijn om het dagelijks leven voor mensen met autisme te verbeteren. Bijvoorbeeld: “In een bibliotheek kan een rustige leeshoek al voldoende zijn voor iemand met autisme om zich beter te concentreren. Het hoeft niet altijd een aparte kamer te zijn. Ook kan een kleedkamer van een sporthal eerder openen om te voorzien in de behoefte aan rust en ruimte.” Dit soort aanpassingen maken het mogelijk om een inclusieve omgeving te creëren zonder overmatige kosten of ingrepen.

Een krachtige boodschap voor Wereld Autisme Dag

Stijn Vandamme hoopt dat zijn boodschap op Wereld Autisme Dag breder gehoord zal worden. Hij benadrukt dat de manier waarop we spreken over autisme een groot effect kan hebben op de acceptatie en de integratie van mensen met autisme in de samenleving. Door termen als ‘prikkelstil’ te gebruiken, kan er een veel duidelijker en respectvoller beeld ontstaan van de behoeften van mensen met autisme.

“Het is belangrijk dat we samen werken aan een wereld waarin iedereen kan deelnemen, ongeacht zijn of haar verschillen. Dit kan beginnen met een simpele verandering in taalgebruik,” concludeert Vandamme.

(Tekst Serge Jansen van www.westnieuws.be)